Bursa'nın Kanayan Yarası: Kentsel Dönüşüm Bilmecesi

1. Bursa'nın çözüm bekleyen en büyük sorunlarından biri kentsel dönüşüm... 0.50 emsal artışı uygulamasıyla başlayan süreç, tam bir kördüğüme dönüştü.

   

   Aileleriyle birlikte on binlerce kişi mağdur durumda. Mağdurların gözü de Büyükşehir Belediyesi ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nda...

2. Büyükşehir Belediye Meclisi'nden geçen kararlarla Nilüfer ilçesinde bazı siteler dönüşüm kapsamına girerek, yenilendi.

   

   Ancak daha sonra konunun yargıya taşınması ve plan iptalleri nedeniyle çok sayıda inşaat durdu ve mağduriyetler ardı ardına geldi.

3. Uzmanlar Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın Büyükşehir Belediyesi'ne "şartlı" olarak verdiği emsal artırma yetkisinin doğru uygulanmadığını belirtiyor

   

   Kentsel dönüşümün hukuk engeline takılmasının nedeninin de bu olduğu belirtiliyor. Gelinen noktada özellikle Nilüfer adeta kentsel dönüşüm mezarlığına dönmüş durumda.

4. Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği (TMMOB) İMO Bursa Şube Başkanı Mehmet Albayrak, Bursa'daki kentsel dönüşümde gelinen son durumu değerlendirdi.

   

   Kentsel dönüşümün deprem riskine karşı mutlaka alınması gereken bir önlem olduğunu belirten Albayrak, "Bursa Valisi Sayın Yakup Canbolat da geçtiğimiz günlerde yaptığı açıklama ile bunu vurgulayarak, 'Deprem olmadan hasarı azaltmaya yönelik yapılabilecekler var. Binaların statik hesabından kentsel dönüşüme kadar afet yönetimi planlanmalı. Fakat maalesef başarılı değiliz' dedi" hatırlatmasında bulundu.

5. 1999 Marmara Depreminden bu yana bir arpa boyu yol alınamadığını söyleyen Albayrak,

   

   "Körfez Depremi'nin üzerinden 20 yıl, 2012 yılında çıkan 6306 sayılı yasanın üzerinden 7 yıl geçmiş olmasına rağmen sorun olduğu gibi ortada duruyor. Büyük hayallerle atılan adımlar; sürecin doğru kurgulanamamasından dolayı maalesef başlanılan noktanın da gerisinde" ifadelerini kullandı.

6. Kentsel dönüşüm çalışmalarının temelde 3 ana ayak üzerine oturtulması gerektiğini kaydeden Albayrak, şunları söyledi:

   

   "Bunların birincisi ekonomik ayak, ikincisi sosyal ayağı, üçüncüsü de hukuksal ayağıdır. Bu üç ayaktan herhangi birisinin eksik uygulanması durumunda yapılan çalışmalar sonuç vermeyecektir. Şehrimizde de geldiğimiz son nokta budur. Ekonomik ayağı emsal artışlarıyla bir miktar desteklenmiş olsa da Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın Büyükşehir Belediyesi'ne 'şartlı' olarak verdiği emsal arttırma yetkisi doğru uygulanmadı. Sosyal donatı alanlarının sağlanması kaydıyla emsal artışı verilmesi şartı yanlış uygulandığından Bursa'da kentsel dönüşüm çalışmaları hukuk engeline takıldı. En büyük sıkıntı da budur."

7. Kentsel dönüşümün rant aracı haline dönüştürüldüğünü belirten Albayrak, şöyle devam etti:

   

   "Bursa'da kentsel dönüşümün, Yıldırım Osmangazi ve Gemlik gibi ilçelerde, mühendislik hizmeti almamış, depreme karşı güvenliği olmayan yapı stoğunu yenilemek, riskleri en aza indirgemek amacıyla kullanılması gerekiyor. Oysa yapılan çalışmaların Nilüfer ilçesi gibi planlı ve değeri oluşmuş alanlarda rant aracı haline dönüşmesi, hukuka uygun olmaması kentsel dönüşümü kangren haline getirdi. Tüm uyarılarımıza rağmen yerel yönetimlerin bu uygulamadan vazgeçmemesi hem vatandaşı mağdur etti hem de müteahhitleri. Nilüfer bölgesi riskli yapı ilan edilmiş, yıkılmayı bekleyen ya da başlanılamamış projelerle doldu. Şimdi mağduriyetleri gidermek, çözüm bulmak için çalışmalar sürüyor."

8. Son olarak Mayıs 2018 tarihindeki Büyükşehir Belediye Meclisi'nde yarım kalan kentsel dönüşüm çalışmalarının devamı yönünde karar çıkmıştı.

   

   Başkan Alinur Aktaş, o toplantıda, "ruhsatını alamayan binaların dönüşmesi meselesinin" bir kereye mahsus olarak çözüme kavuşturulacağını açıklamış, o dönem Büyükşehir Belediyesi İmar Komisyonu Başkanı olan Kestel Belediye Başkanı Önder Tanır da yapılan yeni düzenleme ile 0.50 emsal artış hakkını yeniden sağlayacaklarını belirterek, "Bakanlık eski plan notlarının kesinlikle uygulanmamasını istiyor. Bize Ankara'nın verdiği yetki çerçevesinde maksimum yapılması gerekeni yaptık. Riskli yapı şerhini almış ancak ruhsat alamamışlara 0,50 emsal artışı sağlanacak" demişti. Ancak bütün bunlar ne soruna çare oldu, ne mağduriyetler giderildi.